Çocuk Hastalıkları

ÇOCUK HASTALIKLARIİnsan vücudunun çeşitli bedensel, ruhsal, sosyal nedenlerle dengesinin bozulmasına
hastalık denir. Hastalıklar yaygın olarak çevre faktörleri, beslenme sorunları, ruhsal sorunlar
sebebiyle oluşurlar. Hastalıkların tanı ve teşhisinde en önemli faktörler, hasta da görülen
belirtilerdir.
Çocuklarda görülen hastalık belirtileri yaygın olarak;
 Ateş,
 Aşırı ağlama,
 İshal,
 Öksürük,
 Karın ağrısı,
 İştahsızlık,
 Ağrılar,
 Kusma,
 Kabızlıktır.

3.1. Ateş
Vücut ısısının 36 - 37, 5 derecenin üzerine çıkmasına ateş denir. Ateş; çocuğun aşırı
terlemesi, huzursuz olması ve alnına elinizi koyduğunuzda normalden fazla ısı hissetmenizle
ilgili olarak fark edilir. En iyi ateş ölçme yolu koltuk altına derece koymaktır.
3.1.1 Ateş Nasıl Kontrol Altına Alınmalıdır
 Çocuğun ateşi 39 derecenin üzerinde ise üzerindeki fazla giysiler çıkarılarak az ve
gevşek giysilerle çocuğun ateşinin düşürülmesine yardımcı olunmalı
 Ilık su ile bedeni silinmeli veya ılık su dolu küvete sokulmalı ( banyoya
girebilecek konumdaki çocuklar, ılık su ile duş yaptırılabilir, saçların çok
ıslatılmamasına dikkat edilmelidir)
 Ağızdan ateş düşürücü verilmeli (doktorun tavsiye ettiği bir ateş düşürücü
kullanılmalıdır)
 Alnına kasıklarına ve koltuk altlarına ılık suya batırılmış bez ya da pamuk
konulmalı
 Kusması halinde gazlı bezle ağzı silinmeli ve nefes alması sağlanmalı (Mutlaka
doktor kontrolü gerektirir)
3.1.2. Ateşli Çocuğa Yapılmaması Gerekenler
Ateşi yükselen çocuklarda yapılması gereken bazı basit işlemler ateşi almakta çok
yardımcı olurken bazı yanlış uygulamalar da tedavinin uygun olarak yapılmasını
engellemektedir.
 Çok soğuk bezler titremeye neden olarak ateşin daha da yükselmesine yol açar.
 Alkol ve sirke ile vücudu silmek
 Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkarmamak ve daha çok giydirmek
 Çok sıcak veya çok soğuk içecekler vermek
 Yanlış ateş düşürücü kullanmak
 Aşırı dozda veya eksik dozda ilaç kullanmak
 Uygun aralıklarda ateş düşürücü kullanmamak
 12 yaş altındaki çocuklarda viral enfeksiyonlar olduğunda doktora danışmadan
ilaç kullanmak
3.1.3 Acil Durumlarda
Ateşli çocuklarda ve özellikle bebeklerde aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçı ateşe
eşlik ediyorsa zaman kaybetmeden bir doktora gidilmelidir. Çünkü ciddi bir hastalığın da
belirtisi olabilen ateşe aşağıdaki belirtiler de eklenebilir ;
 Devamlı kusma, ishal
 Bebek ve çocuklarda 40 °C'nin üzerinde ateş
 Bebek ve çocuklarda ağlama, inleme ve dokunulduğunda huzursuzlanma
 Ateş özellikle 2 yaş altındaki bebeklerde görülüyorsa
 Ateşin yanında uykuya eğilimi varsa
 Ciltte döküntüler oluşuyorsa
 Zor nefes alıp verme başlıyorsa
 Yutkunma güçlüğü çekiliyorsa
 Genel görünümünde kötülük varsa
 Boyun kısmında sertleşme varsa
-----Ateş mutlaka kontrol altına alınması gereken bir hastalık belirtisidir.
3.2. Aşırı ağlama
Ağlama, çocukların fiziksel ve ruhsal sıkıntıları olduğunun önemli işaretlerindendir.
Ağlama bebeğin altı ıslandığında, karnı aç olduğunda, susadığında ya da gergin olduğunda
olabileceği gibi kulak iltihabı, mide ve bağırsaklarında gaz olduğu için, sevmediği gıdalarla
beslendiğinde, yeterli süt alamadığında ya da fiziksel rahatlama ihtiyacı duyduğunda da
olabilir.
3.3. İshal
Çocuklarda ishal nedenlerinin başında viral enfeksiyonlar gelir. Virüsünün neden
olduğu ishalde, genelde virüs bağırsaklara ya da mideye yerleşir. Belirtileri aşırı yorgunluk,
halsizlik, gözyaşı yokluğu, ağız kuruluğu, çökük gözler, az idrar yapma ve su kaybıdır. Daha
çok 5 yaş altındaki çocuklarda görülen bu hastalığın diğer belirtileri arasındaysa yüksek ateş
ve iştahsızlık yer alır. İshalle birlikte kusmalar da görülür. İshal ve kusma sonucunda vücut
hem su hem de tuz kaybeder.
Çocukta ishal başlar haşlamaz, kaybedilen sıvı kaybının telafi edilmesi gerekir. Az
miktarlarda sıvı, sık aralıklarla içirilerek vücudun ihtiyacı olan sıvı dengesi sağlanır. Ancak
süt, hazmı zor bir sıvı olduğu için tercih edilmez.
Kusma ve ishal birkaç gün sürebileceği gibi haftalarca da devam edebilir. Çocuk aşırı
kusuyorsa kusma kesilene kadar birkaç saat hiçbir şey yedirmemek gerekir. Bunun yanı sıra
formül mama, yoğurt, yağsız sebze çorbaları, kızarmış ekmek, makarna, pilav, muz ve
soyulmuş elma verilebilir. Kusmayı önleyerek sıvı kaybının artmasını engellemek için şekerli,
yağlı ve pişmemiş yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

Ateş varsa ateş düşürücü ilaçlar verilerek kontrol altına alınmaya çalışmalıdır.
Kusmayı engelleme amacıyla fitil kullanılır.
3.4. Öksürük
Öksürük, boğaz ve akciğerlerde meydana gelen tahriş ya da sıkışmaya verilen tepkidir.
6 aydan küçük bebeklerde ise akciğer enfeksiyonunun belirtisidir. Bazen hafif burun ve
boğaz enfeksiyonlarında da görülebilir. Ani öksürükler ise solunum borusunda tıkanmanın
belirtisi olabilir. Öksürük; boğmaca, kızamık, grip, verem, bronşit gibi hastalıklarında da
belirtisi olabildiğinden derhal doktora başvurulmalıdır.
Ayrıca çocukların sağlıklı ortamlarda gelişebilmeleri için hem tüm sağlığa olumsuz etki
yapan hem de öksürüğe sebep olan sigara dumanından uzak tutulmaları gerekir.
------ Öksürük ve karın ağrısının pek çok hastalığın habercisi olduğunu unutmayınız.
3.5. Karın Ağrısı
Karın ağrısı, göğüs kafesi ile karın arasında görülür. Psikolojik nedenlere bağlı ise
kendiliğinden geçer aksi halde idrar yolu enfeksiyonu, apandisit, paraziter hastalık, mide
hastalıkları ve zehirlenmelerin belirtisi olabilir.
Nedeni bilinmeyen durumlarda doktora başvurulması gerekmektedir.
3.6.İştahsızlık
Çocuklar az enerji sarf ettiklerinde vücudun enerji gereksinimi de az olacağından
iştahsız olabilirler. Çocuklar, hızlı büyüme dönemlerinde daha iştahlıdırlar. Ancak fazla
şekerli ve sütlü gıdalar çocuklarda iştah kaybına neden olur. Bazı çocuklarsa sadece naz
yapmak için yemek yeme davranışlarında farklılık gösterir. Çocukların gelişimlerinde bir
olumsuzluk görülmüyorsa iştahsızlıkları ya da az yemeleri konusunda endişe edilmemelidir.
Ancak normal olmayan durumlarda iştahsızlık ateşli hastalıkların, karaciğer
enfeksiyonlarının, boğaz ağrısının, idrar yolu enfeksiyonlarının belirtisidir.

3.7. Ağrılar( Eklem, Kol ve Bacak)
Çocukların yürümeye başlaması ile birlikte meydana gelen düşme ve çarpma sonucu
oluşan durumlarda kol ve bacak ağrıları, kırık ve şişlik oluşmaması halinde normal sayılır.
Ancak eklem ağrılarının büyüme ağrıları olabileceği gibi, kırık ve ezilmelerin, genel viral
enfeksiyonların, ateşli hastalıkların belirtisi olabileceği de unutulmamalıdır.
Baş ağrıları ise psikolojik nedenlerden, hava kirliliğinden ve açlıktan olabileceği gibi
menenjit belirtisi, üst solunum yolu enfeksiyonu, sinüzit, görme bozuklukları, kulak ve diş
ağrıları, hipertansiyon, migren ve epilepsi hastalıklarının belirtilerinden biri de olabilir.
Uzun süreli baş ağrılarında mutlaka doktora başvurulmalıdır.
3.8. Kusma
Midedeki maddelerin ağız yoluyla istem dışı dışarı çıkmasına kusma denir. Devamlı
kusma, mide çıkışında hastalık belirtisi ya da boğmaca, ateşli hastalık ve zehirlenmelerin
habercisi olabileceği gibi kusmayla birlikte karının şiş olması ve kusmukta gaita kokusunun
görülmesi bağırsak düğümlenmesinin belirtisi olabilir. Mutlaka doktora başvurulmalıdır.
3.9. Kabızlık
Bağırsakların düzenli aralıklarla boşaltılmaması haline kabızlık denir. Anüsün kapalı
oluşu, kalın bağırsakta yapışıklıklar, sinirsel eksiklikler gibi doğuştan nedenlerle
oluşabileceği gibi, kalın bağırsakta hareket azalması, iştahsızlık, az besin alınması, sürekli
nişastalı besinlerle beslenme, fazla inek sütü alma, az su içme, yüksek proteinli posa
bırakmayan besinlerle beslenme, oyuna dalma, okula geç kalma korkusu, ilgisizlik gibi
ruhsal nedenlerle kalın bağırsakta hareketin azalması sonucunda da oluşur. Aldığı besin
kendine yetmeyen aç kalan bebeklerde, doğuştan bağırsağında darlık olan bebeklerde, daha
önce kabız olduğu için kakasını güçlükle yapmış ve anüsünde çatlaklar meydana gelmiş
bebeklerde kabızlık görülür.
Kabızlık, bağırsak düğümlenmelerinin, ateşli enfeksiyonların, omurilik hastalıklarının,
tümörlerin, çocuk felcinin belirtileri olabilir.
Doğuştan oluşan nedenlerle kabızlık tıbbi operasyonla, diğer nedenlerle oluşan
durumlarda ise beslenme şeklini değiştirerek düzelebilir.
Sebze ve meyve püreleri tüketmek ve yüksek proteinli gıdaları azaltmak çözüm
olabilir.
Çocuklara mecbur kalınmadıkça kabızlık çözen ilaçlar verilmemelidir. Bu tür ilaçlar
bağırsak tembelliğine neden olur.
Normal kıvamda yumuşak kaka yapan, neşesi yerinde kilo almış bir bebeğin günde bir
kez kaka yapması kabızlık sayılmaz.
Kabızlığın sürekli uyku hali ve uzayan sarılığı olan bebeklerde kalıcı zekâ geriliği
yapan hipotiroidi olabileceğini unutmayın, mutlaka hekime danışın.